Στο φυλάκιο Attari-Wagah, Ινδία και Πακιστάν παρουσιάζουν καθημερινά μια εντυπωσιακή τελετή με χορογραφημένες κινήσεις και έντονο πατριωτικό κλίμα.
Πώς ξεκίνησε το… θέατροΚάθε απόγευμα στο φυλάκιο Attari-Wagah, εκεί όπου η Ινδία… τέμνεται με το Πακιστάν, εκτυλίσσεται ένα θέαμα που μοιάζει περισσότερο με θεατρική παράσταση παρά με στρατιωτικό τελετουργικό. Χιλιάδες θεατές γεμίζουν τις κερκίδες και φωνάζουν συνθήματα, ενώ οι στρατιώτες των δύο χωρών ανταλλάσσουν χαιρετισμούς και κινήσεις που θυμίζουν χορογραφία – μια παράδοση που επιμένει ακόμα κι όταν οι εντάσεις ανάμεσα στις δύο πυρηνικές δυνάμεις κορυφώνονται.
Η τελετή ξεκινά λίγο πριν δύσει ο ήλιος. Από τη μία πλευρά των συνόρων, οι Ινδοί θεατές κουνάνε σημαίες και τραγουδούν πατριωτικά συνθήματα. Από την άλλη, Πακιστανοί πολίτες απαντούν με τον δικό τους ενθουσιασμό. Η ατμόσφαιρα θυμίζει γήπεδο, με μόνη διαφορά ότι οι «παίκτες» φορούν στολές, μπότες που αντηχούν στο χώμα και τουφέκια που δεν είναι για επίδειξη.
Οι πρωταγωνιστές της τελετής είναι οι στρατιώτες των δύο πλευρών: επιβλητικοί, με αυστηρό βλέμμα και κινήσεις που μοιάζουν υπερβολικές, σχεδόν θεατρικές. Τα βήματά τους είναι τόσο ψηλά και δυνατά που ακούγονται από εκατοντάδες μέτρα μακριά, ενώ οι χαιρετισμοί και οι αντιπαραθέσεις μεταξύ τους θυμίζουν, στιγμές έντασης σε ντέρμπι ποδοσφαίρου.
Πώς ξεκίνησε το… θέατροΗ τελετή αυτή «γεννήθηκε» το 1959, όταν στρατιωτικοί ηγέτες από τις δύο πλευρές πρότειναν να μετατραπεί το κλείσιμο των πυλών σε μια οργανωμένη διαδικασία, ικανή να εκπέμπει μήνυμα δύναμης χωρίς ανταλλαγή πυρών. Από τότε, η Ινδική Δύναμη Ασφάλειας Συνόρων και οι Πακιστανοί Ρέιντζερς αναπαριστούν καθημερινά μια χορογραφημένη αναμέτρηση που συνδυάζει επίδειξη ισχύος και συμβολική συνύπαρξη.
Με τον χρόνο, το τελετουργικό εξελίχθηκε σε τουριστικό αξιοθέατο. Γκρουπ επισκεπτών φτάνουν με λεωφορεία από το Αμριτσάρ και τη Λαχόρη, ενώ οι κερκίδες γεμίζουν καθημερινά. Μικροπωλητές, φωτογράφοι και ξεναγοί ολοκληρώνουν την εικόνα ενός θεάματος που, όπως έγραψαν κάποτε οι New York Times, «είναι ίσως το πιο θεατρικό σύνορο στον κόσμο».
Πίσω όμως από τη θεατρικότητα κρύβεται μια πραγματική, εύθραυστη ισορροπία. Το τελετουργικό πραγματοποιείται ανάμεσα σε δύο χώρες που έχουν συγκρουστεί τρεις φορές και εξακολουθούν να ζουν σε κλίμα καχυποψίας. «Είναι σαν να χορεύεις με τον εχθρό σου», σχολιάζουν συχνά ταξιδιώτες, «και ξέρεις ότι αν σταματήσει η μουσική, τα πράγματα μπορεί να πάνε πολύ άσχημα».
Η ιστορία έχει δείξει ότι ο κίνδυνος δεν είναι θεωρητικός. Τον Νοέμβριο του 2014, ένας «καμικάζι» ζωσμένος με εκρηκτικά σκότωσε 60 ανθρώπους και τραυμάτισε πάνω από 100 στην πακιστανική πλευρά, μετατρέποντας το θέαμα σε τραγωδία. Οι αρχές τότε προσπάθησαν να περιορίσουν την ένταση του τελετουργικού, όμως το κοινό ζητούσε την επιστροφή του στην αρχική του μορφή.
Ακόμη και στις πιο δύσκολες περιόδους οι δύο πλευρές σπάνια σταματούν την τελετή. Εξαίρεση αποτέλεσε η αναστολή της στις 8 Μαΐου 2025, μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Κασμίρ, με την τελετή να επανέρχεται λίγες ημέρες αργότερα, έστω σε πιο περιορισμένη μορφή.
Κάθε βράδυ, οι δύο σημαίες κατεβαίνουν ταυτόχρονα. Οι στρατιώτες τις διπλώνουν με σχολαστική ακρίβεια και οι πύλες κλείνουν με έναν κρότο που σηματοδοτεί το τέλος μιας παράστασης που θα επαναληφθεί την επόμενη ημέρα – όπως συμβαίνει αδιάλειπτα εδώ και πάνω από έξι δεκαετίες.
ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ
«Ιθάκη»: Πόσα λεφτά έβγαλε σε μια μέρα ο Αλέξης Τσίπρας από το νέο του βιβλίοΤο λάθος που εντόπισαν οι «Αταίριαστοι» στο βιβλίο του Τσίπρα: «Το έχει γράψει σίγουρα ο ίδιος» (vid)Δολοφονία Λυγγερίδη: Αποχή δικηγόρων στη δίκη με αίτημα τη μεταφορά στο Εφετείο Αθήνας
