Ο Τρίτωνας επιστρέφει μετά από 44 χρόνια στην ελίτ του ελληνικού μπάσκετ και ο Βασίλης Σκουντής ξεσκονίζει τη συναρπαστική και ένδοξη ιστορία του…
Έντεκα χρόνια, λέει, περίμενε το Μαρούσι για να ξαναγυρίσει στην Α1, η οποία στο μεταξύ μετονομάσθηκε σε Basket League… Με το συμπάθιο προς τους Μαρουσιώτες, αλλά σιγά τα ωά!
Τι να πει άραγε και ο Τρίτωνας που καρτέραγε τα τετραπλάσια χρόνια και βουρλιζόταν από ‘δω κι από ‘κεί μέχρι χθες (27/5) το απόγευμα που αξιώθηκε να βρει, μέσω Άνω Λιοσίων, τον δρόμο προς τη Γη της Επαγγελίας!
Αυτή τη δική της Χαναάν η ομάδα των Σεπολίων την αναζητούσε και την αναπολούσε από το καλοκαίρι του 1979, όταν το καράβι της βυθίσθηκε αύτανδρο και τούτο έχει μια σημειολογική σημασία.
Ο λόγος;
Ο Τρίτωνας βαπτίσθηκε για δεύτερη φορά μέσα σε δυο μήνες και πήρε αυτό το όνομα επειδή οι ιδρυτές του ήθελαν να αποτίσουν φόρο τιμής σε μια δραματική και ηρωική στιγμή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και να που χθες το ναυάγιο ενός πολεμικού πλοίου ανελκύσθηκε από τα έγκατα της θάλασσας.
Θα εξηγήσω αμέσως τι εννοώ, διότι όντως αυτή η ιστορία έχει πολύ ζουμί…
Η νοσταλγία της belle époque
Πολύ ζουμί και πολύ νερό, που άλλωστε κύλησε πολύ στο διάβα των 44 ετών από την τελευταία εμφάνιση της ομάδας στην ελίτ, εξ ου και η συγκίνηση η οποία διακατέχει από χθες τους μερακλήδες και τους νοσταλγούς της belle époque του μπάσκετ…
Η ομάδα του Τρίτωνα
ΑΡΧΕΙΟ ΒΑΣΙΛΗ ΣΚΟΥΝΤΗ
Μεσούσης της γερμανικής κατοχής, λοιπόν, στις 3 Σεπτεμβρίου του 1942 την ώρα που οι άνθρωποι πέθαιναν στους δρόμους από την ασιτία και τις κακουχίες και τους μάζευαν με τα κάρα, κάποιοι τολμηροί νεαροί, προεξάρχοντος του Αιγυπτιώτη Πόλυ Πολυτιμίδη, ο οποίος είχε καθοριστική επίδραση στο γίγνεσθαι του ελληνικού μπάσκετ, αποφάσισαν να ιδρύσουν μια ομάδα μπάσκετ…
Άλλο νταλκά δεν είχαν μέσα σε εκείνη τη φοβερή συγκυρία, το μπάσκετ τους έλειπε!
Για να καταστεί σαφές το βεληνεκές του, ο Πολυτιμίδης διετέλεσε παίκτης, προπονητής και πρόεδρος του συλλόγου, χώρια η παρακαταθήκη που άφησε σε όλη την μπασκετική φάρα μας.
Οι “Πελαργοί” και η βύθιση του “Τρίτωνος”
Αυτή την ομάδα οι ιδρυτές της που ως επί το πλείστον προέρχονταν από τον Πανελλήνιο στην αρχή της έδωσαν το όνομα «Πελαργοί», αλλά το άλλαξαν μετά από δυο μήνες.
Στις 10 Νοεμβρίου του 1942 σε μια ναυμαχία ανοιχτά της Εύβοιας, βυθίστηκε το υποβρύχιο «Τρίτων» που βρισκόταν σε αποστολή για την αποβίβαση πέντε πρακτόρων και πολεμικού υλικού και αυτό το περιστατικό υπήρξε η αφορμή για να πάρει το καινούργιο όνομα του ο νεοπαγής σύλλογος.
Πράξη απότισης τιμής το δίχως άλλο, για την οποία οι Τριτωνίτες βραβεύθηκαν αργότερα από το Πολεμικό Ναυτικό.
Η ομάδα στεγάσθηκε προσωρινά στο γήπεδο του Πανελληνίου, στην Κυψέλη, προτού μετακομίσει στον φυσικό και ιστορικό χώρο της: κοντά στην πλατεία Βικτωρίας, στο επί της συμβολής των οδών 3ης Σεπτεμβρίου και Τήνου κείμενο γήπεδο, του οποίου η κατασκευή άρχισε τον Οκτώβριο του 1943 με προσωπική εθελοντική εργασία και βεβαίως ιδίοις εξόδοις και έμελλε να αποτελέσει κομβικό σημείο αναφοράς στα δρώμενα του ελληνικού μπάσκετ.
Από την 3ης Σεπτεμβρίου στα Σεπόλια
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 το γήπεδο αυτό γκρεμίστηκε, κάτω από την πίεση της αστυφιλίας και της έξαρσης της δόμησης στο κέντρο της Αθήνας, με αποτέλεσμα ο Τρίτων να φύγει από εκεί και να βρει καταφύγιο στα Σεπόλια.
Στη θέση του σηκώθηκε – τι άλλο- μια μεγάλη πολυκατοικία!
Σύμφωνα με μια αρχειοθετημένη απογραφή, στα τέλη του ’43 ο σύλλογος διέθετε 112 μέλη, από τα οποία τα 98 ήταν αθλούμενα και τα 14, σύμφωνα με την ορολογία της εποχής, αρωγά!
Ταυτόχρονα με την ομάδα των ανδρών δημιουργήθηκε και η πρώτη των γυναικών, ενώ σε αμφότερες αγωνίσθηκαν βαρβάτα ονόματα του ελληνικού μπάσκετ.
Eπτά χρόνια μετά την ίδρυση του, το 1949, ο Τρίτων έφτασε μια ανάσα από την κατάκτηση του πανελληνίου πρωταθλήματος με αντίπαλο τον Ολυμπιακό, ο οποίος εντέλει κατέκτησε τον πρώτο τίτλο στην ιστορία του.
“Ισα ρε κωλόπαιδο, που θα μας πάρεις το πρωτάθλημα”!
Οι δυο ομάδες αναμετρήθηκαν στον τελικό που διεξήχθη στο κατάμεστο γήπεδο της 3ης Σεπτεμβρίου, μπροστά σε θεατές που φορούσαν οι μεν άνδρες γραβάτες, οι δε γυναίκες τουαλέτες και εξελίχθηκε σε σκυλομαχία!
Κάποια στιγμή ο Αλέκος Σπανουδάκης που μαρκαριζόταν με παγίδες, δεν άντεξε και άστραψε μια μπουνιά στα μούτρα του Νίκου Σκυλακάκη (του επονομαζόμενου «Σκύλου») ο οποίος εγκατέλειψε τα εγκόσμια στις 3 του περασμένου Ιανουαρίου σε ηλικία 100 ετών
«Στην προηγούμενη φάση με είχε κτυπήσει πάνω σε ένα μπάσιμο και όταν έπεσα κάτω ήρθε από πάνω μου και μου είπε “ίσα ρε κωλόπαιδο, που θα μας πάρεις το πρωτάθλημα”. Ε φούντωσα κι εγώ, του την κοπάνησα και τον άφησα αναίσθητο για δέκα πέντε λεπτά» μου είχε διηγηθεί πριν από λίγα χρόνια ο αποκαλούμενος «Ατομιστής», ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 10 Μαρτίου του 2019, ανήμερα τα 94α γενέθλια του Ολυμπιακού.
Η λήξη του αγώνα βρήκε νικητή με 36-34 και πρωταθλητή τον Τρίτωνα, αλλά πίσω είχε η κόκκινη αχλάδα την ουρά!
Ο Ολυμπιακός που νωρίτερα είχε ξαναπαίξει το ματς με τη ΧΑΝΘ υπέβαλε ένσταση για παράβαση κανονισμών για ένα γκολ-φάουλ, στο οποίο δεν μέτρησε το καλάθι.
“Κόκκινο, άσπρο το έμβλημα μας και περηφάνια στα μέτωπα μας”
Ο αγώνας επαναλήφθηκε στο γήπεδο του Πανελληνίου και οι Ερυθρόλευκοι επικράτησαν με 28-24 και στέφθηκαν πρωταθλητές, με τους παίκτες του να τραγουδούν τον αυθεντικό ύμνο του συλλόγου, που έλεγε «κόκκινο, άσπρο το έμβλημα μας και περηφάνια στα μέτωπα μας».
Την ομάδα του Τρίτωνα σε αυτή την πρώτη απόπειρα της κατάκτησης του τίτλου απάρτιζαν οι Σκυλακάκης, Πέππας, Κουρπάς, Τσολάκης, Δούσμανης, Λάππας, Χατζηδιάκος, Ρακιντζής, οι αδελφοί Ρουσόπουλου και οι αδελφοί Μπερτσιάνου.
Τότε μάλιστα έκανε τα πρώτα βήματα του ο μετέπειτα παίκτης της ΑΕΚ, Νίκος Μπαμπανικολός ο οποίος φόρεσε τη φανέλα του Τρίτωνα από το 1948 έως το 1956, ενώ προχθές εμφανίσθηκε στο γήπεδο των Άνω Λιοσίων για να δώσει την ευχή και την ευλογία του στους επιγόνους του!
Ο Τρίτων τερμάτισε δεύτερος στο πρωτάθλημα του 1949, πέμπτος το 1961, τρίτος το 1962 (στην ισοβαθμία με τον Παναθηναϊκό και τον Ηρακλή) και δεύτερος το 1963, όντας τότε «η ομάδα των εφοπλιστών»!
Ο “βάζελος” Μπλούης και ο “γάβρος” Λαναράς
Τα διοικητικά ηνία κατείχε –με παρότρυνση του Μπαμπανικολού- ο εφοπλιστής, Μανώλης (Μπλούης) Διακάκης, ο οποίος βαδίζοντας στα χνάρια του Νίκου Καρέλλα (στον ποδοσφαιρικό Εθνικό Πειραιώς) ξόδεψε μια ολόκληρη περιουσία με το όνειρο να δει τον Τρίτωνα να κατακτά τον τίτλο.
Μαζί του συμπορεύθηκε ως αντιπρόεδρος ο Άγγελος Λαναράς, μάλιστα ο ένας ήταν φόλα Παναθηναϊκός και ο άλλος φανατικός Ολυμπιακός!
Εκείνη την εποχή έπαιξαν στον Τρίτωνα εμβληματικές φιγούρες του ελληνικού μπάσκετ, που προήλθαν από μεταγραφές, μαζί με τον Κώστα Μουρούζη, ο οποίος ήταν γέννημα θρέμμα της ομάδας (1948-1955) και επέστρεψε σε αυτήν ως παίκτης και προπονητής μετά τη θητεία του στην ιταλική Τζίρα Μπολόνια.
Γούσιος, Χρηστέας, Σπανουδάκης, Μουρούζης και Πετράκης με την φανέλα του Τρίτωνα
ΑΡΧΕΙΟ ΒΑΣΙΛΗ ΣΚΟΥΝΤΗ
Δίπλα του βρέθηκαν ο ζογκλέρ Αλέκος Κοντοβουνήσιος, ο Γιώργος Παπαθανασίου, ο Πέτρος Πετράκης, ο Γιώργος Οικονόμου, ο Αντώνης Χρηστέας, ο Βασίλης Μαρκολέφας, ο Γιάννης Ιωάννου, ο Ανδρέας Μολφέτας, ο (μετέπειτα σπίκερ του ραδιοφώνου, η «Βέμπο του ελληνικού μπάσκετ»), Βασίλης Γεωργίου, ο Ξηρουχάκης. ο Λαμπίρης, ο Δάλλας, ο Αλευράς και ο Χρήσιμος.
Σκέτη Dream Team!
Η “μειωμένη απόδοση”
Το 1963 ο Τρίτων είχε μια δεύτερη ευκαιρία να στεφθεί πρωταθλητής Ελλάδος, αλλά στον τελικό με αντίπαλο την ΑΕΚ (την οποία είχε νικήσει δυο φορές στην προηγούμενη φάση) στο Καλλιμάρμαρο, ενώπιον 30.000 θεατών, ηττήθηκε με έναν πόντο.
Μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του, ο Μπλούης επέμενε ότι «κάποιοι παίκτες μας είχαν επίτηδες μειωμένη απόδοση», αλλά ουδέποτε τους κατονόμασε…
Εκείνη η ήττα προκάλεσε όχι μόνο απογοήτευση, αλλά και την αποχώρηση του Διακάκη και του Λαναρά, ενώ και οι μεγαλόσχημοι παίκτες σκόρπισαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα: στην κυριολεξία κιόλας διότι ο Μαρκολέφας και ο Ιωάννου συνέχισαν την καριέρα τους στο Γιοχάνεσμπουργκ!
Ο Τρίτων όμως αποδείχθηκε εφτάψυχος και δεν διαλύθηκε, καθώς ανέλαβε τις τύχες του ο Θεοφάνης Λαναράς, ενώ στον πάγκο παρέμεινε ο Μουρούζης, με αποτέλεσμα η ομάδα να παραμείνει στην νεοπαγή Α’ Εθνική, τερματίζοντας έβδομη το 1964, όγδοη το 1965 και ένατη το 1966, οπότε και υποβιβάσθηκε.
Οι Σεπολιώτες επέστρεψαν στην Α’ Εθνική το 1978, αλλά αυτή τη φορά δεν φτούρησαν, καθώς υπέστησαν 26 ήττες σε ισάριθμους αγώνες και -όπως έγραψα και παραπάνω-βυθίσθηκαν αύτανδροι!
Η μεταγραφή του Κοκορόγιαννη και το ντεμπούτο του Πολίτη
Τότε είχε ήδη αποχωρήσει με μεταγραφή στον Ολυμπιακό ο Κίμων Κοκορόγιαννης, ενώ στην ακροτελεύτια σεζόν στην Α’ Εθνική αγωνίσθηκαν μεταξύ άλλων ο Άγγελος Κουλουριώτης, ο Μάνος Ζαχαράκης, ο Γρηγόρης Μαθιός και ο Νίκος Τσαούσης.
Στις 29 Απριλίου του 1979 στο γήπεδο του Αιγάλεω, όπου έδρευε τότε ο Τρίτων, αντιμετώπισε τον Παναθηναϊκό από τον οποίο ηττήθηκε με 112-91 στον αγώνα στον οποίο κάθισε για πρώτη φορά στον πάγκο των Πρασίνων ο αείμνηστος Κώστας Πολίτης, διαδεχόμενος τον Μιχάλη Κυρίτση.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου αυτό το ματς, διότι υπήρξε το πρώτο το οποίο κάλυψα ως δημοσιογράφος στην… τρυφερή ηλικία των 16 ετών!!!
Συνολικά ο Τρίτων σε τέσσερις συμμετοχές στην Α’ Εθνική σημείωσε 13 νίκες και 67 ήττες, ενώ ακολούθησε μια μακρά περίοδος παρακμής κατά την οποία η ομάδα έπεσε στις κατηγορίες της ΕΣΚΑ και παρέμεινε εκεί επί 24 συναπτά έτη.
Το σύνθημα της αντεπίθεσης δόθηκε το 2011 και μετά από τέσσερις απανωτές ανόδους έφτασε να αγωνίζεται στη Β’ Εθνική από την οποία το 2019 προήχθη στην Α2, αγωνιζόμενη στο γήπεδο του Στρέφη.
Η περιβόητη Φωφώ και ο Γιαννάκης του ΝΒΑ!
Εκτός από τους επιφανείς παίκτες, από τον Τρίτωνα πέρασαν και σπουδαίες μπασκετμπολίστριες, όπως η Φωφώ Βαρελοπούλου, η Ευδοκία Κορρέ, η Λιάνα Κουκοπούλου και η Ολγα Ηρωίδου, η οποία ταυτόχρονα υπήρξε πρωταθλήτρια της οπλομαχίας.
Α ναι, να μην το ξεχάσω: στο γήπεδο του Τρίτωνα πρωτόπιασε την μπάλα του μπάσκετ στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ένα παιδάκι που ξεροστάλιαζε με λαχτάρα έξω από το συρματόπλεγμα μαζί με τη μαμά του και τον μεγαλύτερο αδερφό του μέχρι να τους ανοίξει την πόρτα ο (τότε πρόεδρος) Νίκος Σκυλακάκης…
Τον έλεγαν Γιαννάκη και σπάω το κεφάλι μου να θυμηθώ το επώνυμο του!!!
Αντετοκούνμπο μήπως;
